Poker có phải đơn thuần chỉ là một trò may rủi?
Đây là một trong những câu hỏi hóc búa nhất và gây tranh cãi nhất tôi từng biết.
Nhưng bạn biết không, câu hỏi này thực sự chưa bao giờ có được một sự phân tích đúng đắn. Nó đã được đặt ra và tranh luận gay gắt hàng vạn lần cho đến khi nó bị quay cháy đen và bị bỏ lại.
Rất nhiều Pros, những người sống bằng Poker, nói rằng: “Nếu Poker là trò may rủi, liệu tôi có thể chơi nó một cách chuyên nghiệp như bây giờ không?”
Nhưng những người khác, đặc biệt là Doyle Brunson, cho rằng: “Tất nhiên nó là may rủi. Mặc dù vậy điều đó không có nghĩa là một vài người không giỏi hơn những người khác với trò chơi này.” Hãy bắt đầu với quyển từ điển: May rủi chính xác là như thế nào?
Vấn đề của người biên soạn từ điển:
Tôi đã viết cuốn Từ điển Tâm lý học (phiên bản 4, nxb Penguin Books) và đã phải vật lộn với thuật ngữ này.
Tôi cho rằng thuật ngữ này chỉ có nghĩa khi ta đặt nó trong hoàn cảnh mà một người phải đánh đổi một thứ giá trị để có cơ hội nhận được một thứ giá trị hơn nhiều lần. Có vẻ khá là dễ hiểu nhưng định nghĩa này làm xuất hiện vấn đề phải bao trùm tất cả những thứ thú vị mà có sự tham gia của con người. Mua cổ phiếu là trò may rủi, cũng như kinh doanh bất động sản, cưới xin, trồng cây, học đại học hay mở một công ty nhỏ. Tất cả mọi thứ đều may rủi! – Và tất nhiên điều đó đúng; nhưng cái nhìn khái quát này đó có vẻ không hữu ích lắm. Để phân tích được, chúng ta cần đào sâu hơn.
Vấn đề hợp pháp:
Theo cái nhìn từ pháp luật, vấn đề này quay sang việc xác định ưu thế. Đó là, một trò chơi bị coi là may rủi nếu may mắn chiếm ưu thế nhiều hơn so với kĩ năng.
Không một ai nói rằng mở một doanh nghiệp nhỏ là một canh bạc (mặc dù rõ ràng là thế) bởi vì sự quyết định sáng suốt của ông chủ là nhân tố chính, vượt trội hơn so với sự đóng góp của may mắn.
Những vòng quay xổ số và Roulette, máy Slot và bàn Crap đều được xem là may rủi theo một cách không rõ ràng bởi vì việc không đủ khả năng cũng như không có yếu tố nào có thể dựa vào để đánh giá kết quả cuối cùng của trò chơi.
Trong lịch sử, Poker được xem là trò may rủi dưới con mắt của tòa án bởi vì may mắn là nhân tố chính dẫn đến thành công của người chơi. Nhiều thẩm phán này thường có cùng lí do là: “Người chiến thắng cuối cùng là người có Hand đẹp nhất, và đó là sự may mắn.” -- theo đó, tất nhiên, chỉ ra rằng họ đều thuộc dạng không hiểu gì về Poker.
Có thật người sở hữu Hand đẹp nhất sẽ là người dành chiến thắng cuối cùng?
Quan điểm này trở nên ngày càng thực tế và nghiêm túc bởi vì nó quyết định đến sự cho phép chơi Poker hay không của các quốc gia nói chung và các bang trên toàn nước Mĩ nói riêng. Gần đây một số điều luật tại Mỹ đã lật ngược lại vấn đề. Tại Colorado, Pennsylvania và North Carolina, các tòa án xác định rằng, thực tế, kĩ năng đóng vai trò quan trọng hơn may mắn trong Poker, và vì đó, Poker không phải trò may rủi.
Tiếp theo là phần 2
Tìm hiểu thực tế:
Từ cái nhìn thực tế, nó có vẻ khá là rõ ràng, rằng cả người biên tập từ điển hay những người làm luật đều không giải quyết vấn đề với một lý do cụ thể nào. Họ không thể áp dụng một cách hệ thống từ hình thức hoạt động này sang hoạt động khác của con người mà không nghiên cứu kĩ càng vấn đề. Những gì chúng ta cần là sự nhận thức rằng có 2 chiều hướng tác động trực tiếp tới phần lớn hoạt động của con người, mà cụ thể trong bài viết là về “hoạt động trò chơi” của chúng ta.
1. Giá trị mong đợi (GTMĐ) của trò chơi:
Nó là giá trị đầu ra nhỏ nhất của một trò chơi nào đó mà những người tham gia có thể chấp nhận được. Ví dụ như bạn tham gia trò chơi Ai Là Triệu Phú và nghĩ mình có thể ra về ít nhất với 15 triệu VND, thì 15 triệu VND chính là giá trị quy chuẩn.
Nếu là Roulette, Craps hay là máy Slot, chúng ta đều biết là GTMĐ là số âm (bởi tỉ lệ thua cao hơn thắng) và ta thường tính được chúng (dựa theo tỉ lệ giữa các số trúng thưởng và tổng tất cả các số). Trong những “trò chơi” khác, GTMĐ không đơn giản nhưng có thể tính được (tương đối, gần chính xác).
GTMĐ âm của Poker sẽ càng lớn nếu tay chơi là một người thiếu kĩ năng và kinh nghiệm.
Ví dụ: Học ở trường y khoa là một trò may rủi lớn (học phí, thời gian, công sức) nhưng nó lại cho ra GTMĐ là số dương, bởi vì một bác sĩ bình thường (tại Mĩ) thường có một mức lương rất cao mà có thể bù đắp được những yếu tố phải hi sinh trước kia (học phí, thời gian, công sức).
Nhưng nó vẫn là một canh bạc và ngoài kia có hàng tá người thất bại. Họ vẫn chưa thể tốt nghiệp, thất bại trong việc có được tấm bằng hoặc là họ chỉ là những bác sĩ tồi không có tay nghề.
Mở một công ty riêng là một việc làm mà được nghiên cứu tính toán kĩ lưỡng từ trước, nhưng nó cũng là một canh bạc lớn và GTMĐ thường có giá trị âm rất lớn (do phải bỏ ra rất nhiều vốn). Sự thật chứng minh rằng hơn một nửa các công ty được lập ra sẽ phá sản trong vòng 5 năm.
Chuyện cưới xin của một đôi vợ chồng cũng là một canh bạc khác với GTMĐ âm tương đối lớn. Cũng giống như mở một doanh nghiệp, hơn một nửa số lượng dẫn tới ly hôn (tại Mĩ).
Poker cũng là một “trò chơi” có GTMĐ âm khá lớn và nếu tất cả mọi người chơi Poker cùng đẳng cấp thì tất cả sẽ đều là kẻ thua cuộc.
Nhưng, những quan điểm thực tế này có một khía cạnh khác:
2. Tính linh động của trò chơi:
Đó là những yếu tố giúp người chơi có thể làm để thay đổi GTMĐ của bản thân. Một số trò chơi, như Roulette, không có bất cứ tính linh động nào. Bạn chẳng thể làm được gì để thay đổi GTMĐ của bản thân bởi chẳng có gì cho bạn làm ngoài chọn số, đặt tiền và đợi kết quả.
Tuy nhiên, mở một doanh nghiệp nhỏ thì lại có một tính linh động rất lớn và sự sáng suốt của người chủ doanh nghiệp có vai trò quan trọng quyết định tới kết quả kinh doanh.
Thực ra, đa số những công việc con người tham gia mà có tính linh động lớn đều không bao giờ bị xem là may rủi – nhưng theo điều thứ nhất thì chúng thực sự là những canh bạc. Và cả 2 điều này đều đúng với Poker.
Tính may rủi trong Poker là có tồn tại.
Vậy, Poker có phải trò may rủi?
Về ngữ nghĩa, “có” bởi vì Poker, giống như những thứ khác đều cần chấp nhận rủi ro để thu về món hời lớn.
Về luật pháp, câu trả lời đã từng là “có” nhưng theo thời gian nó được sửa thành “không.”
Về thực tế, “có” hoặc “không” là dựa vào khả năng tận dụng sự linh động trong trò chơi của mỗi người chơi.
Liệu bài phân tích này có cải thiện ván bài của bạn? Có thể có, có thể không, nhưng hiểu nó chẳng mất gì. Và cho những điều vẫn còn được quan tâm ở trên thì có vẻ là Doyle Brunson đã đúng.
